Podstawą koncepcji ArchiCAD-a jest doskonalona od lat idea wirtualnego budynku, polegająca na zintegrowaniu wszystkich informacji o projektowanej budowli w pojedynczy zbiór danych, stanowiący jej wirtualny model. Wszystkie elementy projektu są zawsze pod ręką, bez potrzeby korzystania z innych programów i bez dodatkowego nakładu pracy.

Wirtualny model budowli wykorzystywany jest do wygenerowania znacznej części dokumentacji. W ten sposób powstają przekroje, elewacje, rzuty dachów, podrysy detali i szereg innych rysunków, wymagających tylko kreślarskiego opracowania, łatwego dzięki rozbudowanym narzędziom ArchiCAD-a, automatycznemu wymiarowaniu i bogatym bibliotekom detali. Zapewnione jest przy tym zachowanie spójności projektu.

Rysunki powstające na podstawie wirtualnej makiety są interaktywnie powiązane z modelem wyjściowym, dzięki czemu zmiany dokonywane na dowolnym fragmencie dokumentacji przenoszone są samoczynnie na pozostałe jej elementy. Ułatwia to dokonywanie poprawek w projekcie bez ryzyka popełnienia błędów. Interaktywne połączenia pomiędzy poszczególnymi rysunkami sprawiają, że projektowanie odbywać się może w dowolnym ujęciu, również w widokach aksonometrycznych i perspektywicznych.

Większość operacji wykonywana jest w czasie rzeczywistym. Nawet bardzo rozbudowane modele przestrzenne mogą być obracane swobodnie, nie tylko w opcji rysunku kreskowego, ale też z fakturami i cieniowaniem. Wirtualny model może też posłużyć do wygenerowania zestawień materiałów i kosztów, w tym także zestawień stolarki (zestawienia są powiązane z innymi elementami projektu, dzięki czemu np. zmiana typu okna lub jego wymiarów jest automatycznie uwzględniana w wirtualnym modelu oraz innych powiązanych z nim rysunkach i na odwrót).

Taki sposób działania programu pozwala zoptymalizować projekt i zdecydowane przyspiesza pracę. Wirtualny model budynku pozwala też kontrolować na bieżąco powierzchnie i kubatury. Najważniejsze jest jednak to, że ArchiCAD automatyzując tworzenie dokumentacji i dbając o spójność projektu, pozwala projektantowi skupić się na tym, co jest istotą jego zawodu - na pracy twórczej.